Η τέχνη του Χορού σαν μέσο θεραπείας

Όπως οι άλλες τέχνες έτσι και ο χορός είναι ένας κώδικας, δηλ. μια δομή από χειρονομίες και
κινήσεις που συλλαμβάνει και μετεφέρει υποκειμενικές μας εσωτερικές εμπειρίες. Οπως ακριβώς
το μήνυμα στον προφορικό λόγο βρίσκεται στην κατασκευή μορφών που βγαίνουν από την
σύνθεση γραμμάτων, λέξεων προτάσεων και παραγράφων, έτσι και το νόημα στο χορό εξαρτάται
από τον συνδυασμό των στοιχείων του κινητικού μας κώδικα που θα σχηματίσουν εκφραστικές
μορφές. Τα στοιχεία που εκφράζουν τον κινητικό κώδικα είναι: ο ήχος, η κίνηση, η γραμμή, η
φόρμα, ο χώρος, το σχήμα, ο ρυθμός, ο χρόνος και η ενέργεια.

Ο χορός θεωρείται ως η αρχαιότερη των τεχνών, είναι μια από τις σπάνιες ανθρώπινες
δραστηριότητες οπου ο άνθρωπος δίνεται ολόκληρος, σώμα, καρδιά και πνεύμα.
Ο χορός μας επανασυνδέει με τη γενετική και την αρχαϊκή μας κληρονομιά. Το σώμα, μέσω του
χορού, γίνεται το όχημα για να περάσει κανείς από τη φύση στον πολιτισμό και στα εσώτερα
επίπεδά του, την τέχνη και τον μυστικισμό.
Απευθύνεται λοιπόν σ’ ένα πολυδιάστατο σώμα όπου είναι παρόντα όλα τα επίπεδα: βιολογικό,
κοινωνικό, ψυχολογικό, καλλιτεχνικό και θρησκευτικό, και οι άνθρωποι οι άνθρωποι
εκφράστηκαν με το χορό σ’όλες τις ξεχωριστές στιγμές της ζωής τους. Στον πόλεμο στην ειρήνη,
στο γάμο στη χαρά και στη θλίψη, στη σπορά και στον θερισμό. Ανάμεσα στην πλούσια συλλογή
για την “ίαση” ή την ανακάλυψη των ανθρωπίνων προβλημάτων, η θεραπεία μέσω της “τέχνης”
κατέχει μια ξεχωριστή θέση αν και ακόμη είναι σχεδόν άγνωστη στη χώρα μας.
Η τέχνη του χορού, μπορεί, με μοναδικό τροπό να κινητοποιήσει τα άτομα, γιατί περιέχει
εμπειρία και τους δίνει την ευκαιρία να εκφράσουν τη μοναδικότητά τους.
Η ώθηση για τη κατοχύρωση του χορού ως μέσο θεραπείας ξεκίνησε μετά τον 2ον Παγκόσμιο
Πόλεμο, όπου προέκυψε από την ανάγκη καινούργιων τρόπων αντιμετώπισης τόσο
καθυστερημένων ατόμων όπως και στρατιωτών που γύρισαν από τον πόλεμο. Ξεκίνησε από μια
έμπειρη και αναγνωρισμένη χορεύτρια όπου εργαζόταν στην Αμερική και δίδασκε
επαγγελματικό χορό στην πολιτείοα της Ουάσιγκτον. Και μέσα από όλη αυτη την επαγγελματική
χορευτική της εμπειρία έδωσε μεγάλη σημασία στον αυτοσχεδιασμό προσαρμόζοντας την άποψη
του Γιούγκ ότι: “η δημιουργική τέχνη του χορού μπορεί να είναι η πύλη της γνώσης του εαυτού”.
Οι περιοχές του χορού που όλο και περισσότεροι θεραπευτές ενδιαφέρονται είναι ο δημιουργικός
χορός, απαλλαγμένος από τα στοιχεία της επιχείρησης του θεάματος που τονίζει την ελεύθερη
προσέγγιση στην τέχνη της σωματικής κίνησης και δίνει την ευκαιρία στον καθένα να
ανακαλύψει τον εαυτό του, τις δικές του μορφές κινητικής έκφρασης, σύμφωνα με τις φυσικές
και ψυχολογικές του ανάγκες.
Αλλά ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα στην τέχνη και στην θεραπεία;
Ο στόχος της θεραπείας είναι η ίαση της ασθένειας.
Ο στόχος της χορευτικής εμπειρίας είναι η δημιουργία μιας ικανοποιητικής μορφής στην κίνηση
σε σχέση με τον ήχο, το χρώμα, τις λέξεις ή οποιοδήποτε άλλο υλικό.
Ο καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται γιά τον εαυτό του, ενδιαφέρεται μόνο για την έκφραση
συναισθήματος.
Στην Θεραπεία η έκφραση συναισθήματος είναι ένας πρωταρχικός στόχος, ενώ στην τέχνη ο
στόχος είναι η μορφοποίηση της έκφρασης του συναισθήματος, σε μιά ικανοποιητική μορφή
χωρίς καμιά επεξεργασία και ανάλυση της έκφρασης αυτής.
Αν λοιπόν ο χορός και η θεραπεία είναι διαφορετική περιοχή δουλειάς ποιό ειναι το νόημα της
χοροθεραπείας. Η απάντηση στο νόημα της θεραπείας μέσο του χορού μπορεί να δοθεί από τα
διάφορα στάδια κίνησης-χορού. Στην κίνηση δεν υπάρχει αυτοέκφραση αλλά ο χαρακτηρισμός
“εύκολη”, “απλή”. Μπορεί να είναι γρήγορη, δυναμική , ή αργή. Δεν υπάρχει αισθησιασμός.
Στον χορό υπάρχει αυτοέκφραση, κάθαρση, και αυτογνωσία. Η πρόθεση είναι χορός. Στο χορό
και στην κίνηση υπάρχει αναζήτηση της ομορφιάς φθάνοντας στην υπέρβαση. Στη θεραπεία
μέσω του χορού αναφερόμαστε στις εμπειρίες της ψυχής και στα συναισθήματα και ακόμα στην
Υπέρβαση. Όπου το άτομο υπερβαίνει την κίνηση επειδή αναμιγνύει ρυθμό, εκφραση, ροή,
ενέργεια για να βοηθήσει την δημιουργία της εμπειρίας να μεταμορφωθεί.
Ετσι λοιπόν το άτομο ψάχνει να βρει τι είναι αυτό που βγαίνει από την γνήσια κίνηση που
δημιουργεί τον χορό, οπου ο χορός θεραπεύει και έτσι έχουμε χοροθεραπεία σ΄αυτό που βγαίνει
από την επιφάνεια.
Είναι σημαντικό να πούμε ότι είναι αναγκαίο να διατηρηθεί η στενή σχέση της χοροθεραπείας με
τον χορό σαν εκφραστική δημιουργική τέχνη, γιατί η ισορροπία μεταξύ τέχνης κι επιστήμης είναι
που καθιστά δημιουργικό και θεραπευτικό τον ρόλο του χορού και τον κάνει πολύτιμο και
επιτυχή.
Βούλα Παπαδοπούλου
Χοροκινητική θεραπεύτρια.

Για παραπάνω πληροφορίες όσον αφορά τον χορό σαν μέσο θεραπείας πατήστε εδώ