ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ
Συγγραφέας: Γιώργης Λαμπρινός
Χρονολογία έκδοσης: 2002
Σελίδες: 272
Διαστάσεις: 14×20 εκ.
Εξώφυλλο: μαλακό
Παρουσίαση
Οι Μορφές του Εικοσιένα του Γιώργη Λαμπρινού, που επανεμφανίζονται μετά από πολλά χρόνια σε έκτη έκδοση από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, είναι ένα βιβλίο με πολλαπλή σημασία. Κυρίαρχο στοιχείο, βεβαίως, συνιστά το ίδιο το περιεχόμενο του βιβλίου, στο οποίο επιδιώκεται να αναδειχθούν οι εντελώς ξεχασμένες μορφές του απελευθερωτικού αγώνα του 1821, ο οργανωτικός και πολιτικός ρόλος της Φιλικής Εταιρείας – με δυο λόγια, ολόκληρη η «σκηνογραφία», όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Λαμπρινός, που όχι μόνο θα ανατρέπει μία επισήμως καθιερωμένη στρεβλή εικόνα γύρω από τον αγώνα του ΄21, αλλά θα αποκαθιστά το λαϊκό χαρακτήρα της Επανάστασης. Ταυτοχρόνως, η πρώτη έκδοση (1942), έστω και λογοκριμένη, του βιβλίου μέσα στην Κατοχή επιχειρεί να συνδέσει τον απελευθερωτικό αγώνα του ’21 με το αντιστασιακό-απελευθερωτικό κίνημα, που ήδη ανδρώνεται στις πόλεις και στην ύπαιθρο, κατά των καταχτητών. Σ’ αυτό τον άμεσο συσχετισμό των δύο σκληρών και δύσκολων περιόδων της νεότερης ιστορίας οφείλεται και η μεγάλη επιτυχία του βιβλίου, που πραγματοποίησε δύο εκδόσεις μέσα στην Κατοχή.
Τέλος, σε σχέση με τη σημερινή εποχή, η έκδοση του βιβλίου συνιστά μία συνειδητή προσπάθεια να επανέλθει στην επικαιρότητα το πρόβλημα της ιστορικής αποκατάστασης του λαϊκού και ταυτοχρόνως πολιτικού χαρακτήρα της Επανάστασης, μέσα από τις μονογραφίες των ξεχασμένων λαϊκών αγωνιστών, με στόχο την επανεξέταση ιστορικών φαινομένων που για πολλές δεκαετίες επλήγησαν από την κενή περιεχομένου και ουσίας «ιστορική ρητορική».
Ο Γιώργης Λαμπρινός γεννήθηκε το 1909. Σε νεαρή ηλικία στρατεύεται στο κομμουνιστικό κίνημα, στο οποίο αφιέρωσε ουσιαστικά όλη του τη ζωή. Εμφανίζεται για πρώτη φορά με κείμενά του στην καλαματιανή εφημερίδα Θάρρος (1936) και αργότερα στα Νεοελληνικά Γράμματα (1939), στη Βραδυνή και στη Νέα Εστία με διηγήματα και άρθρα. Στη Φιλολογική Καθημερινή δημοσιεύει τις πρώτες μονογραφίες από πς Μορφές του Εικοσιένα. Στην Κατοχή αναλαμβάνει τον τομέα καλλιτεχνών- διανοουμένων του Κομμουνιστικού Κόμματος και του ΕΑΜ και εκδίδει πέντε τεύχη του παράνομου περιοδικού Νέοι Πρωτοπόροι.
Στη διάρκεια της Κατοχής οι Μορφές του Εικοσιένα πραγματοποιούν, λογοκριμένες, δύο εκδόσεις.
Το βιβλίο επανεκδόθηκε μετά την Κατοχή (εκδ. «Ο Ρήγας», 1945) σε πλήρη μορφή και με ξυλογραφίες του Τάσσου. Αρχές του 1944 συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς και βασανίζεται στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν. Αμέσως μετά την Κατοχή εκδίδει τη μελέτη Μοναρχία στην Ελλάδα Ρήγας», 1945) και Το δημοτικό τραγούδι από τα «Νέα Βιβλία» (1947). Διευθύνει την καλλιτεχνική σελίδα του Ριζοσπάστη (1944-1947) και του Ρίζου της Δευτέρας και καθοδηγεί, από κομματικής πλευράς, το φιλολογικό περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα.
Στη διάρκεια του Εμφυλίου θα βρεθεί στο βουνό και το 1949 εγκλωβίζεται στα Τζουμέρκα. Στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ιουλίου 1949 συλλαμβάνεται από τμήμα του κυβερνητικού στρατού και ύστερα από δυο ημέρες εκτελείται με το πρόσχημα ότι επιχείρησε να δραπετεύσει.
