Συγγραφέας: Άλκης Ράφτης
Εκδότης: Θέατρο Ελληνικών Χορών “Δόρα Στράτου”
Επιμέλεια: Αναστασία Αναστασοπούλου
1η έκδοση: Αθήνα, 2004
Διαστάσεις 28,5×19,5 εκ.
Έγχρωμο
Σελίδες: 154
Εξώφυλλο: Μαλακό
Για Κεντρική Διάθεση πατήστε εδώ
Περιγραφή
Ο συγγραφέας μας το παρουσιάζει:
Τις πρώτες πληροφορίες για το βιβλίο αυτό τις μάζεψα στα χωριά της Ρόδου τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1983 από γέρους οργανοπαίχτες και χορευτές. Στο διάστημα αυτό έπαιρνα καθημερινά συνεντεύξεις, που η κάθε μία διαρκούσε 2 ώρες κατά μέσον όρο, πηγαίνοντας σε 20 περίπου χωριά. Τα προηγούμενα καλοκαίρια, είχα κάνει βιβλιογραφική έρευνα και συζητήσεις με διάφορους Ροδίτες για το ίδιο θέμα. Ηταν μια συστηματική αναγνώριση του χώρου, με σκοπό να γραφτεί μια μελέτη πάνω στις χορευτικές συνήθειες του νησιού. Δεν μπόρεσα όμως από τότε να συνεχίσω την έρευνα ώστε να συμπληρώσω και να διασταυρώσω αρκετά τα στοιχεία. Στα χρόνια που μεσολάβησαν μάθαινα για τους πληροφοριοδότες μου ότι πέθαιναν ένας-ένας (ήταν εξήντα-εβδομήντα χρονών οι περισσότεροι) και αυτό με σπρώχνει τώρα να παρουσιάσω ένα μέρος του υλικού με την ελπίδα κάποιος άλλος να προλάβει να συνεχίσει πριν είναι πολύ αργά.
Ενα μεθοδολογικό μειονέκτημα της έρευνας (Δάσκαλε που δίδασκες!) είναι ότι θεώρησα ομοιογενή τα χορευτικά έθιμα ενός νησιού με 40 περίπου χωριά. Ετσι επεκτάθηκα πολύ γεωγραφικά, ενώ θα έπρεπε να είχα επικεντρώσει την έρευνα σε ένα χωριό, ενδεχόμενα συμπληρώνοντας από τα γειτονικά του. Ευτυχώς, φάνηκε στην πορεία ότι οι διαφορές από χωριό σε χωριό δεν είναι σοβαρές, όπως σε άλλες περιοχές. Βασίζομαι λοιπόν στην παραδοχή ότι στην Ρόδο οι διαφορές οφείλονται κυρίως στην προσωπικότητα των πρωταγωνιστών του γλεντιού (βιολιστής, τραγουδιστής, μερακλήδες χορευτές) που διαμορφώνουν την πρακτική του κάθε χωριού με τις προτιμήσεις τους, αντλώντας όμως από ένα μουσικοχορευτικό απόθεμα που φαίνεται να είναι κοινό για όλα τα χωριά. Αυτό εξηγείται από το ότι δεν υπήρξαν μετακινήσεις πληθυσμών, καθώς και από την γεωγραφική διαμόρφωση που επέτρεπε την εύκολη επικοινωνία μεταξύ τους. Αλλος λόγος ομοιομορφίας είναι ότι συνηθιζόταν ο κάθε νεαρός οργανοπαίχτης να μαθητεύει σε έναν μάστορα από άλλο χωριό, μεταφέροντας έτσι μελωδίες στο δικό του. Οπωσδήποτε όμως, μια πιο λεπτομερής μελέτη θα πρέπει να λάβει υπόψη τις μικρές αλλά χαρακτηριστικές διαφορές μεταξύ χωριών.
Η Ρόδος ξεχωρίζει σε όλη την Ελλάδα για τον τουρισμό που έχει αναπτύξει σε μεγάλη κλίμακα και μάλιστα πριν από τις άλλες περιοχές. Γι αυτό θα περίμενε κανείς να έχουν σβήσει τα ίχνη της παραδοσιακής ζωής νωρίτερα από ότι σε άλλα νησιά. Δεν διαπίστωσα κάτι τέτοιο, ίσως γιατί ο όγκος του τουρισμού είναι συγκεντρωμένος στην πρωτεύουσα, που βρίσκεται στην μία άκρη του νησιού, και στις παραλίες, όπου οι ξένοι μένουν σε μεγάλα ξενοδοχεία και κινούνται ομαδικά. Πάντως συγκέντρωσα πολύ περισσότερα στοιχεία από ότι περίμενα. Οι άνθρωποι δέχονταν πρόθυμα να μιλήσουν, είχαν τα γεγονότα ζωντανά στην μνήμη τους και τα έφερναν στην επιφάνεια με ευχαρίστηση. Δεν είναι πάντα έτσι σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Και στη Ρόδο όμως, όπως παντού, η σημερινή χορευτική συμπεριφορά σε γάμους και πανηγύρια είναι πολύ φτωχή, και σε ορισμένες μόνο στιγμές θυμίζει τα παλιά. Λίγα λοιπόν στοιχεία μπορεί κανείς να αντλήσει από την συμμετοχική παρατήρηση, οπότε όλο το βάρος πέφτει στην συνέντευξη.
