Τίτλος πρωτοτύπου: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΧΑΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ. ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΦΩΝΤΕΙΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ. ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ.
Συγγραφέας: Επαμεινώνδας Πανάς
1η έκδοση: Αθήνα, 2003
Ασπρόμαυρο – Εικονογραφημένο
Διαστάσεις: 17×24 εκ.
Σελίδες: 272
Εξώφυλλο: Μαλακό
Παρουσίαση
Ο συγγραφέας επιχειρεί να δώσει απάντηση στο άλυτο μέχρι τώρα «Αντιφώντειο πρόβλημα», κατά πόσο δηλαδή ο Αντιφών ο σοφιστής και ο Αντιφών ο Ραμνούσιος, ένας από τους δέκα Αττικούς Ρήτορες, ήταν δύο διαφορετικά πρόσωπα που έζησαν την ίδια χρονική περίοδο, τον 5ο π.Χ. αιώνα, ή ένα και το αυτό. Παράλληλα, με αφορμή τον παραπάνω στόχο, ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει σύγχρονους τρόπους ερευνητικής προσέγγισης των κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματολογίας, κάποιοι εκ των οποίων δοκιμάζονται για πρώτη φορά. Στη μελέτη εφαρμόστηκαν οι νέες στατιστικές μέθοδοι του κλάδου της στιλομετρίας, ενός κλάδου που χρησιμοποιείται για την διάκριση κειμένων διαφορετικών συγγραφέων ανάλογα με το ύφος κάθε συγγραφέα. Προκειμένου να ελεγχθεί η ταυτότητα των συγγραφέων χρησιμοποιούνται διάφοροι στατιστικοί δείκτες, η κατανομή της συχνότητας εμφάνισης των λέξεων στο κείμενο, η μαθηματική σχέση φωνηέντων – συμφώνων, καθώς και μέτρα πληροφορίας τύπου εντροπίας. Αξίζει να σταθούμε ιδιαίτερα σε δύο μεθόδους που χρησιμοποιούνται εδώ για πρώτη φορά σε παρόμοια μελέτη. Η πρώτη εισάγει ως κριτήριο τη συσχέτιση του μεγέθους του λεξιλογίου και της έκτασης του κειμένου μέσω μιας γενικευμένης συνάρτησης Torquist. Η δεύτερη κάνει χρήση της χαοτικής μεθοδολογίας για τη μελέτη της δομής των κειμένων, θεωρώντας τα ως μη γραμμικά συστήματα. Το βιβλίο δεν έχει ως στόχο την απαρίθμηση και εξήγηση των εφαρμογών μαθηματικών τεχνικών στην έρευνα των ελληνικών κειμένων. Οι μαθηματικές τεχνικές και τα κριτήρια ελέγχου των κειμένων έχουν δοθεί με τρόπο απλό και κατανοητό για τον μέσο αναγνώστη που δε διαθέτει ιδιαίτερες μαθηματικές γνώσεις. Το παρόν πόνημα είναι το προϊόν καθαρής και ανυπόκριτης αγάπης προς την αρχαία ελληνική γλώσσα και σκέψη. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα φανερό στο τελευταίο κεφάλαιο, όπου ο συγγραφέας προσεγγίζει με εναλλακτικό τρόπο και εξηγεί μοναδικά τη γένεση του αρχαίου ελληνικού αλφαβήτου. Το βιβλίο θα άξιζε να διαβαστεί και μόνο για αυτό το κεφάλαιο.
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
1. Εισαγωγή
2. Το Αντιφώντειο Ζήτημα
3. Το Ελληνικό Αλφάβητο
4. Βασικοί Υφολογικοί Δείκτες
5. Μέτρα Πληροφορίας Τύπου Εντροπίας στην Ανάλυση των Κειμένων
6. Λογαριθμική κατανομή των μηκών των λέξεων
7. Νόμοι των Zipf και Mandelbrot
8. Ποσοτική σχέση ανάμεσα στα φωνήεντα και τα σύμφωνα
9. Η ελαστικότητα ως κριτήριο εκτίμησης του μεγέθους του λεξιλογίου σε σχέση με την έκταση του κειμένου
10. Είναι τα ανθρώπινα συστήματα χαοτικά;
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 10
